Het is de smeerolie van samenleven en samenwerken, en om meerdere redenen was het een thema dat me bezighield in de afgelopen weken.
Waar vertrouwen ontbreekt, breken verbindingen tussen mensen. Aanvallen, verdedigen, cynisme en elkaar negeren worden de hoofdingrediënten van de communicatie – in plaats van waardering en nieuwsgierigheid, elkaar de ruimte geven, of op z’n minst het voordeel van de twijfel.
Het effect van wantrouwen op vernieuwing binnen je organisatie is desastreus. Waar wantrouwen onderdeel is van de organisatiecultuur, zie je veel micro-managende leidinggevenden en ongezonde concurrentie tussen medewerkers. Het gevolg? Medewerkers zoeken elkaar minder op, opperen geen wilde ideeën uit angst voor bestraffing, doen keurig wat van ze verwacht wordt – maar niet meer dan dat.
Dit hbr-artikel schetst in heldere bewoordingen hoe wantrouwen en cynisme zich op termijn tegen je organisatie keren:
‘Leaders who don’t trust their people are more likely to restrict, pressure, and surveil them to ensure that they do the bare minimum and to prevent shirking and cheating – and employees read that mistrust loud and clear. They in turn trust their organizations less, feel less motivated, and are – ironically – more likely to game the system.’
‘Quiet quitting’ is misschien wel het meest actuele voorbeeld hiervan.
Innovatie is gebaat bij de ruimte voor ondernemerschap en de bereidheid samen op zoek te gaan naar vernieuwende oplossingen. Als leidinggevende bijdragen aan een veilige omgeving waarin geëxperimenteerd mag worden, is daarvoor noodzakelijk.
In mijn veldonderzoek kwam ik drie handvatten tegen om dagelijks te werken aan zo’n omgeving.
1. Focus je steeds op het potentieel in mensen en situaties. Wanneer zich problemen voordoen, concentreer je dan op de problemen in plaats van dat je de werknemer de schuld geeft of bekritiseert.
2. Kies ervoor te luisteren naar anderen en vragen te stellen. Laat je medewerkers merken dat je ze waardeert én stimuleer ze risico’s te nemen, zichzelf uit te dagen.
3. Wees toegankelijk, zowel fysiek (gemakkelijk te bereiken) als emotioneel (oprecht betrokken).
Geen verkeerde tips om ook buiten je werk toe te passen, trouwens. 😉