‘It’s everything time!’

Hij had het kunnen zeggen, de leidinggevende die ik vorige week sprak. We troffen elkaar om het te hebben over de uitdagingen buiten en binnen zijn overheidsorganisatie. ‘De politiek’ verwacht dat ambtenaren meer zichtbaar zijn en een stap richting de maatschappij zetten. De Voorjaarsnota vraagt om scherpe keuzes en prioriteiten. En dan werkt deze leidinggevende ook nog eens binnen het sociaal domein, een werkgebied dat – sinds meerdere decentralisaties en in de huidige maatschappelijke verhoudingen – vele complexe vraagstukken kent.

In veel organisaties zorgt de complexiteit ‘buiten’ voor meer gecompliceerdheid binnen: meer regels, meer procedures, meer programma’s. ‘Everything time’. In een poging grip te krijgen op de ongrijpbaarheid, worden meer en meer initiatieven opgetuigd.

Implementatie van een methodiek als Scrum of portfoliomanagement.
Een MT speciaal voor het in beeld brengen van externe ontwikkelingen.
Een programma om een ‘ander type medewerker’ aan te trekken. En soms ook nog dit alles tegelijk.

Die initiatieven ontstaan – heel begrijpelijk – uit de behoefte aan meer controle op de verandering. Het effect is echter anders: ‘everything time’ maakt de organisatie trager. Medewerkers moeten hun weg weer vinden in de nieuwe regel, aanpak of werkwijze. Dat kost hen tijd en aandacht – die dus niet besteed wordt aan vernieuwing. Aan de acties die de organisatie daadwérkelijk adaptiever maakt.

Wat werkt, in de overtuiging van Perspectivate Leadership en mijzelf, wel? Ik zou het willen samenvatten als ‘intelligent vereenvoudigen’. In veel organisaties is meer vernieuwingskracht aanwezig dan wordt benut. Als leidinggevende kun je een belangrijke rol spelen in het opsporen en versterken daarvan.

Ga bijvoorbeeld eens op zoek naar waar al kansrijke initiatieven gestart zijn in je organisatie, nog buiten jouw blikveld als leidinggevende.
Vernieuwende samenwerkingen, over afdelingsgrenzen of zelfs de organisatiegrenzen heen. Oplossingen of werkwijzen die een concreet antwoord geven op externe ontwikkelingen.

Als je één of enkele vernieuwende ideeën of vernieuwers op het spoor bent, is de volgende vraag: wat kun jij doen om hen een podium te geven of te versterken?

Ik doe enkele suggesties:
– Vereenvoudig besluitvorming, zodat vernieuwende ideeën niet vastlopen in institutionele traagheid.
– Geef vernieuwers het mandaat om, ook buiten hun beschreven rol, vernieuwende initiatieven te ontplooien.
– Verbind vernieuwers, of sta hun verbinding in ieder geval niet in de weg.
– Maak ruimte voor een doorlopende dialoog met externe en interne stakeholders, zodat je kansrijke initiatieven sneller op het spoor komt.
– Maak tot in je systemen en performance management ruimte voor experimenten en leren van fouten.
– Ga voor in het ontwikkelen van nieuwsgierigheid, moed en onzekerheidsvaardigheid – de kernvaardigheden van vernieuwend leiderschap.

Dat brengt daadwerkelijke vernieuwing!